Sauna ma niezaprzeczalnie potężny wpływ na nasz organizm – wzmacnia układ immunologiczny, sprzyja prawidłowemu krążeniu krwi, detoksykuje skórę, poprawia samopoczucie i ogólną kondycję. Ale czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak często i jak długo powinieneś korzystać z sauny, aby maksymalnie wykorzystać jej potencjał bez ryzyka szkody dla organizmu?
Rozważając te pytania, warto spojrzeć na kulturę korzystania z saun w Finlandii, kraju o populacji ledwie 5 milionów mieszkańców, który może pochwalić się aż 3 milionami saun. Ten imponujący wskaźnik przewyższa liczbę zarejestrowanych samochodów. Praktyka korzystania z saun jest żywa nie tylko w Finlandii, ale także w innych krajach północnej Europy, takich jak Rosja, Estonia czy Łotwa. Ta tradycja sięga 2000 lat p.n.e. i pozostaje nieodłącznym elementem ich kultury.
Nie wiemy na pewno, gdzie powstała pierwsza sauna. Jednak historycznie rzecz biorąc, pierwsze sauny były zbudowane pod ziemią, nie z myślą o relaksie, ale przetrwaniu. Były to przestrzenie ogrzewane przez dzień za pomocą stosu kamieni, na których płonął ogień. Po jego wygaszeniu, jaskinie pozostawały ciepłe dzięki nagrzewającym się kamieniom i parze powstałej z polewania ich wodą. W tych pierwotnych saunach przeprowadzano różne czynności codzienne – przyrządzano posiłki, myto się, leczono choroby. Stały się one także miejscem kultu, wierzyło się, że posiadają magiczną moc i są domem ducha sauny.
Interesujące jest też to, jak wiele podobieństw można znaleźć między północnoeuropejskimi saunami a szałasami potu używanymi do ceremonii religijnych przez rdzenne plemiona Ameryki. Istnieją dowody sugerujące, że niektóre starożytne konstrukcje z drewna i kamienia na Wyspach Brytyjskich mogły być faktycznie saunami. Są one uważane za miejsca, gdzie odbywały się pewnego rodzaju rytuały, co potwierdzają odkryte tam spalone kamienie.
W średniowieczu północnej Europy pierwotne jaskinie saunowe przekształcono w specjalnie do tego celu budowane domy. Kontynuowano w nich tradycje, takie jak napełnianie pomieszczenia dymem czy biczowanie skórę brzozowymi gałęziami. Wiele z tych saun przetrwało do dziś, znajdują się one zarówno w domach, jak i na ich podwórzach. Kultura korzystania z saun przyczyniła się również do powstania łaźni, które zdobyły popularność na całym świecie, a szczególnie w krajach muzułmańskich i wschodniej Azji.
W epoce oświecenia stosunek do saun uległ jednak zmianie – zaczęto je postrzegać jako relikt przeszłości i przestały być modne. Dopiero współczesne osiągnięcia nauki pozwoliły nam dostrzec pełen zakres korzyści płynących z korzystania z sauny.