Kawa, z jej unikalnymi właściwościami pobudzającymi, jest częstym składnikiem porannych rytuałów większości ludzi. Bez kofeiny, której owe działanie zawdzięczamy, trudno wyobrazić sobie rozpoczęcie nowego dnia. Stąd też, jeśli kawa powoduje uczucie senności zamiast dodawać energii, możliwe, że popełniamy jeden z powszechnych błędów.
W ciągu 5-30 minut po wypiciu kawy odczuwamy zazwyczaj poprawę koncentracji oraz wzrost energii. Warto jednak przypomnieć, że efekty te mogą być różne dla każdej osoby i zależeć od takich czynników jak masa ciała czy tolerancja na kofeinę. Co zatem, gdy po spożyciu tego napoju odczuwamy zmęczenie i senność?
Zastanówmy się, dlaczego po wypiciu kawy możemy być senni? Kofeina to substancja psychoaktywna, która znacząco wpływa na nasz układ nerwowy, redukując zmęczenie psychiczne i fizyczne. Szybko jest absorbowana przez przewód pokarmowy, co sprawia, że efekty jej spożycia odczuwamy w krótkim czasie. To, jak silne są te efekty, zależy od wrażliwości naszego organizmu oraz zawartości żołądka. Dodatkowo, kofeina blokuje receptory adenozyny, co prowadzi do zwiększenia produkcji katecholamin oraz wydzielania serotoniny, dopaminy i adrenaliny. Po wypiciu kawy mózg pracuje efektywniej, a zdolność koncentracji się poprawia. Efekt ten utrzymuje się przez kilka godzin.
Jednak, może się zdarzyć, że po spożyciu kawy uczucie senności nie przechodzi, a nawet nasila się. Taka sytuacja często występuje u osób pijących duże ilości tego napoju. Nadmiar kofeiny nie jest korzystny i nie przynosi żadnych korzyści. W tym przypadku, zamiast odczuwać przypływ energii, możemy odczuwać senność. Jest to spowodowane zdolnością kofeiny do hamowania działania adenozyny, czyli substancji chemicznej regulującej cykl snu i czuwania. Gdy poziom kofeiny w organizmie zaczyna spadać, adenozyna działa mocniej, powodując uczucie zmęczenia. Wzrost poziomu adenozyny wpływa również na spowolnienie aktywności nerwowej. U osób spożywających dużo kawy dochodzi do zwiększenia produkcji tej substancji chemicznej. W rezultacie nasz mózg otrzymuje sygnał o spadku energii, co ma miejsce nawet po spożyciu kawy, gdyż kofeina nie jest w stanie zablokować receptorów adenozyny.