Seks tantryczny, nawiązujący do systemu przekonań zbliżonych do filozofii, jest właściwie sztuką miłości. W miłosnym uniesieniu partnerzy idealnie dopełniają się wzajemnie, tworząc jedność. To uprzednio niewyobrażalne połączenie otwiera drzwi do zupełnie innej sfery świadomości. Istotą tej praktyki jest długotrwałe trwanie w stanie seksualnego zjednoczenia, gdzie najważniejszym celem jest osiągnięcie ekstazy, a nie konkretny orgazm.
Tantryzm, czyli filozoficzny system narodzony w Indiach, który przeniknął wszystkie tamtejsze struktury religijne, stanowi teoretyczne podstawy seksu tantrycznego. Jego nazwa dosłownie oznacza „narzędzie rozciągające świadomość”. Sakralne rytuały są tu ściśle powiązane ze sferą seksualną, a sztuka miłosna jest efektem tej filozofii. Kluczowym założeniem tantryzmu jest przekonanie, że wszystko co istnieje stanowi przejaw jednostki. W momencie seksualnym zjednoczenia, kobieta i mężczyzna stają się jednością, co umożliwia im doznanie stanu wyższej świadomości. Seks nie jest tu celem samym w sobie, lecz drogą do poznania prawdy i wejścia w inny wymiar związku ze światem.
W tej filozofii, każde istnienie powstaje z połączenia elementów męskich i żeńskich. Seksualność ma tu charakter świetlisty, jest postrzegana jako odzwierciedlenie pierwotnego złączenia pary bóstwa. Tantryzm przewiduje możliwość identyfikacji z najwyższym bytem poprzez samodoskonalenie. Proces ten przebiega za pomocą rytualnych ćwiczeń, które służą do doskonalenia zarówno ciała jak i duszy.
W tym kontekście seks jest duchowym doświadczeniem prowadzącym do samorozwoju. W tantryzmie nie występuje, typowa dla zachodnich filozofii, opozycja ciała i duszy, która deprecjonuje to, co fizyczne. W tantryzmie ciało jest traktowane jako czyste i święte, jako źródło energetyczne. Człowiek żyje tu w harmonii ze swoim ciałem i jego potrzebami, a szacunek dla cielesności wyraża się poprzez ciągłe poznawanie i doskonalenie.
Energia człowieka jest lokalizowana w tzw. czakrach – punktach w ciele ludzkim, które są odpowiedzialne za pobieranie, gromadzenie i przekazanie energii niezbędnej dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Wiele jest takich centralnych punktów, a do najważniejszych zalicza się: odbyt (który symbolizuje dążenia materialne, witalność, fizyczność), genitalia (odpowiadają za popęd płciowy), okolice pępka (związane z poczuciem własnej wartości, relacją do samego siebie, władzą), okolice serca (źródło energetyczne intymności, miłości, życzliwości wobec innych), czakra znajdująca się w gardle (siła komunikacji międzyludzkiej, rozwój ducha), „trzecie oko” czyli miejsce pomiędzy brwiami (zdolności umysłowe, świadomość, intuicja), szczyt głowy (odpowiada za transcendencję, przejście do najwyższego poziomu egzystencji, poczucie jedności ze wszechświatem).
Seksualne zjednoczenie ma na celu przeniesienie energii z drugiego czakramu (genitalia) do siódmego czakramu, odpowiedzialnego za transcendencję. Dzięki temu kochankowie są w stanie przekroczyć granice własnej istoty i poczuć stan błogości związany z dostępem do absolutu.